Цмуррин инновациядин школада

Цмурар. Еке ва баркаллу тарих авай, машгьур алимар, генералар, шаирарни писателар, игитар ва  маса пешекарар акъатай и хуьр ЯркIи дереда, тIебиатдин гуьзел чкадал, экIя хьанва. Шайдаеврин баркаллу тухумдин векилрин зегьмет, чалишмишвилер себеб яз, хуьре кьилин куьчейра ва Кьасумхуьрелай Цмурдал кьван рекье къир цанва, хуьре спортдинни кIелунин центр, Гъалибвилин музей, кьве мертебадин школа эцигна ва  маса кIвалахар тамамарна.

Кьилди къачуртIа, вичиз гьахълудаказ «Дагълара авай шегьер» лугьузвай Цмуррин хуьре куьруь са вахтунда (са йисни пуд вацра) эцигна акьалтIарай, 2016-йисан 1-сентябрдиз ачухай школа алай вахтунда неинки районда, санлай республикада кIвенкIвечибурукай, чешнелубурукай сад я. РикIел школа ачухдай мярекатдал гьа чIавуз Сулейман-Стальский райондин Кьил яз кIвалахзавай, алай вахтунда Дагъустан Республикадин Гьукуматдин Председателдин заместитель Нариман Абдулмуталибова лагьай гафар хуьквезва: «Чаз Цмуррин школа Россияда хуьруьн виридалайни хъсан школа хьана кIанзава, и дамахдин проект уьмуьрдиз кечирмишуниз чна вири жуьредин мумкинвилер гуда, шартIар яратмишда».

Лагьана кIанда, чи патара авачир хьтин школа эцигуниз саки 60 миллион манат пул акъатна. И кьетIен проектдиз пулунин такьатар Марат Шайдаев учредитель тир Мергьеметлувилин «Хуьр» («Село») фондуни гана.

- Гьакъикъатдани, къе чавай Цмуррин инновациядин школадин тIвар дамахдивди кьаз жеда, - лугьузва райондин образованидин управленидин начальник Гьуьсейн Шихбабаева. – Адаз тешпигь образованидин идара, гьич тахьайтIа, Кьиблепатан Дагъустанда авач. Хъсан еридин чирвилер гунихъ галаз санал, школада агропромышленный комплексда игьтияж авай пешекарарни гьазурзава. Мадни, школада рушарин гъилин устIарвилин, дерзичивилин, харат устIарвилин, туризмдин, медиа-лабораториядин, дискуссионный, музыкадин, боксдин, робототехникадин, волейболдин, ОГЭ-диз ва ЕГЭ-диз гьазурунин, кьуьлерин кружокарни кардик ква, районди производстводин комплекс патал школадиз 40 га чил, махсус техника ганва. Ихьтин сифте кьил кутунар школадихъ мадни ава.

Школада райондилай, Дагъустан Республикадилай къецяй атанвай муаллимри кIвалахзава, имни цIийивал я. Алай вахтунда школадин директорвиле кIвалахзавай Сергей Ежов эхиримжи вад йисан къене школадин директорвиле кIвалахзавай 4-кас я. Сергей Юрьевичан ери-бине Тамбовдин областдин Петровское хуьряй я. Ада вилик йисара Москвада ва Воронежда журналиствиле кIвалахна, ам «Учитель для России» программадик экечIна. Гуьгъуьнлай Сергей Ежова Дима Зицеран «Апельсин» формализмдинди тушир школада кIвалахна.

Цмуррин школадин инвесторар Сергей Ежовахъ галаз школада ачухай «Территория лета» лагерда таниш хьана. Сергей Юрьевич аниз кьве гьафтеда лагердин директорвиле кIвалахиз атанвайди тир. Ада вичихъ галаз иниз «Учитель для России» программадин выпускникар-меркездин «Золотое Сечение», «Апельсин», «Новая школа», «Хорош школа» проектрин педагогарни гъанвай, абуру школьникрин лагерда вожатыяр яз кIвалахна. Абурукай са шумуд касди алай вахтунда школада муаллимар яз кIвалахзава. Абурукай яз, директор Сергей Ежовалай гъейри, муаллимар тир Малика Корюхинадин, Алишер Сайфуллаеван, Кристина Бандзеладзедин, Мария Кутняковадин, Катерина Смирновадин тIварар кьаз жеда.

Чун лезги хуьруьз гъурбатдай атанвай Сайфуллаев Алишер Анваровичахъ галаз мукьувай таниш хьана. Ам 1997-йисуз Узбекистандин Бухара шегьерда дидедиз хьана, 2003-йисалай 2012-йисалди Бухарадин школада кIелна. Гуьгъуьнлай ам кьисметди Москвадиз акъудна.

Алишер Сайфуллаева юридический кьилин образование къачуна, 2019-йисуз «История, теория и философия» пешекарвиляй Илимдинни ахтармишунрин университетда магистратура акьалтIарна. 2020-2022-йисара «Учитель для России» программадин сергьятра аваз кIелун давамарна, маса цIийи пеше къачуна, гьа са вахтунда, Воронеждин областда школада муаллим яз кIвалахна.

- Зи хъсан таниш – Цмуррин школадин директор Сергей Юрьевич Ежован теклифдалди зун и школадиз кIвалахал атана, - лугьузва Алишер Анваровича. – За еке тарих авай ва баркаллу гзаф ксар акъатай хуьруьн школада тарихдин ва обществознанидин тарсар гузва, гьа са вахтунда «Цмур» тIвар алай алава образованидин Центрада педагог язни кIвалахзава.

Чаз алава хъийиз кIанзава хьи, вичихъ кIвалахда хъсан нетижаяр авай Алишер Сайфуллаева «Учитель года Республики Дагестан – 2024» республикадин конкурсда иштиракна, муниципальный этапда 1-чка, зонадин этапда 3-чка кьуна, ада конкурсдин финалда иштиракна.

Чаз малум хьайивал, инновациядин школада 2023-2024-кIелунин йисуз 37 муаллимди кIвалахзава, 151 аялди кIелзава. Къейд ийиз кIанзава, и 151 аялдикай 95 аял школадиз Сулейман-Стальский ва Хив районрин маса 8 хуьряй къвезва.

Школада кIелзавай аялрин кьадар артух хьунихъ галаз алакъалу яз 2023-йисан эхирра Дагъустан Республикадин Кьил Сергей Меликован тапшуругъдалди Цмуррин школадиз мад кьве автобус гун хъувуна. Ида паталай къвезвай кIелзавайбур тарсарилай гуьгъуьниз гъиз-хутахдай мумкинвал гузва.

Школада гатун каникулрин вахтунда школьникрин лагерар тешкилиз 4 йис я. Алатай гатуз ина тешкилай «Ракъинин дере» лагерда 230 аялди ял яна.

Школадихъ муаллимар патал эцигнавай гуьрчег акунрин, чIехи ва къулай кьилдин корпусни гала. Паталай атана школада 10 йисуз кIвалах авур педагогдиз корпусдай квартира хсусиятдиз гузва. Идани уьлкведин маса регионрай пешекарар желбна, чкадин муаллимрин пешекарвилин дережа хкаждай мумкинвал гузва.

Образованидин хиле жезвай цIийи ва кIвенкIвечи къайдаяр кардик кутазвай, «Точка роста» ва мобильный электронный образованидин программаяр уьмуьрдиз кечирмишзавай, герек вири шейэр авай кабинетар галай Цмуррин инновациядин школадихъ акьалтзавай несилдиз чирвилер гунин карда агалкьунарни ава.

                                 Хазран Кьасумов

Шикилда: (чапла патахъай эрчIи патахъ) С. Ежов, А. Сайфуллаев ва Гь. Шихбабаев.