Муаллимвал – тухумдин пеше

Сулейман-Стальский районда яшайишдин, экономикадин ва маса рекьерай виликди фенвайбурукай сад тир Курхуьруьз гьахълудаказ муаллимрин хуьр лугьузва. И хуьряй неинки муаллимрин хизанар, тамам тухумарни акъатна. ИкI, мисал яз Гьажиеврин тухумдай 30-далай виниз инсанри чпиз муаллимвилин пеше къачуна, цIудралди гадаярни рушар савадлувилин рекьел акъудна, и баркаллу кар давамни ийизва. Чи къенин суьгьбетни муаллимрин Гьажиеврин тухумдай тир тербиядин рекьяй Курхуьруьн юкьван школадин директордин заместитель Уружбекова (Гьажиева) Лейла Максимовнадикай (шикилда) я.

... Макъала кхьидайла, рикIел Х. Абовяна лагьай келимаяр къвезва: «Тама зурба мегъуьн тар гьалтда. Ам зурбади хьун адалай вичелай ваъ, ам экъечIнавай чилелай – накьвадилай аслу я. Эгер а тар руг, къван квай чкада экъечIнавайтIа, акьван зурбадини жедачир».

Лейла Максимовна хуьре, районда гьуьрмет авай муаллим хьунни, са шакни алачиз, ам «экъечIай накьвадилай» - Гьажиеврин тухумдилай гзаф аслу хьана.

ИкI, адан дах Максим Мегьамедовича, районда комсомолдин ва партийный кIвалахрал хьиз, хейлин йисара школайра директорвиле ва муаллимвиле кIвалахна. Дагъустан Республикадин муниципальный къуллугъдин лайихлу работник тир Максим Гьажиевакай 25 йисуз райондин Собранидин депутат хьана.

Диде Фарида Нажмудиновнади (адан дах Нажмудин Жабраиловични муаллим тир) 1968-йисалай эгечIна, тамам 48 йисуз Курхуьрел муаллимвиле кIвалахна. Ам республикадин лайихлу муаллим я.

Лайихлу пенсияда авай, алай йисан 25-мартдиз санал яшамиш жез 59 йис къейд авур Максим ва Фарида Гьажиеврихъ 4 велед (виридахъ кьилин образование ава), 10 хтул ва 5 птул ава.

Ихьтин чIехи ва гьуьрметлу хизанда 1974-йисуз дидедиз хьайи, тербия къачур Лейла Максимовнади тухумдин пеше давамарун дуьшуьшдин кар туш.

- Чи кIвале, хизанда гзаф вахтара жедай ихтилатарни школадикай, кIелунрикай тир, - лугьузва Лейла Максимовнади. – Дидени буба муаллимвилин пешедални ашукь тир, абуру и кардал дамахни ийидай. Ида зазни таъсир авуна, зун муаллимвилин кеспидал ашукьарна. Къе жувакай муаллим хьунал, тухумдин кар давамарунал ва жува тарсар гайи гадайрикайни рушарикай обществодиз вафалу инсанар хкатунал за дамахни ийизва. Зи виликан ученикрикай къе чIехи дережайрин руководителар, алимар, хъсан пешекарар, гьабурукай яз муаллимар хьанва. Им зи бахтлувал я.     

Л. Уружбековади хиве кьазва: муаллим хьунин фикир адахъ гьеле школада сифтегьан классра кIелзавай йисарилай авай. 1991-йисуз Курхуьруьн юкьван школа акьалтIарай Лейладикай сифтедай и школада библиотекарь хьана. Гуьгъуьнлай дагъви руша В. И. Ленинан тIварунихъ галай Дагъустандин госуниверситетдин культурадин факультет «Библиотековедение и библиография» пешекарвиляй акьалтIарна. Алава яз, Л. Уружбековади дуьньядин тарихдин ва ватандин культурадин программадай алава пешекарвилин гьазурлухвал кьиле фена, «Кульура и традиции народов Дагестана» хиляй преподавателвилин пешекарвал къачуна.

Лейла Максимовнади школада тарихдин, гьакIни культурадин ва Дагъустандин халкьарин адетрин муаллим яз кIвалахна. 20I8-йисалай инихъ ада тербиядин рекьяй школадин директордин заместитель яз кIвалахзава.

Кьилин категориядин муаллим тир Л. Уружбековади, вичин хиве авай асул везифаяр намуслудаказ кьилиз акъудунилай гъейри, школадин, хуьруьн поселенидин ва райондин общественный уьмуьрдани активвилелди иштиракзава. Кьилди къачуртIа, ам «село Куркент» хуьруьн поселенида «Доброе сердце» («Регьимлу рикI») тIвар алаз тешкилнавай общественный организациядин Советдин председатель яз 26 йисалай виниз я.

2022-йисалай инихъ Лейла Максимовнади 1296-нумрадин Курхуьруьн сечкидин участокдин секретарвилин везифаярни намуслудаказ кьилиз акъудзава.

Л. Уружбековадин муаллимвилин яргъал йисарин дурумлу ва намуслу зегьмет Россиядин Федерациядин ва Дагъустан Республикадин образованидин министерстводин, Сулейман-Стальский райондин Кьилин, райондин образованидин управленидин, школадин дирекциядин патай гзаф кьадар грамотаяр гуналди къейднава. Адахъ гьакIни жегьил несилдиз ватанпересвилин тербия гунай ва общественный кIвалахдай ганвай РФ-дин ЛКСМ-дин Центральный комитетдин Гьуьрметдин грамотани ава.

Гьа са вахтунда, Лейла Максимовна ахалкь-низам авай 3 веледдин мегьрибан дидени я. Адан ва ДГУ-дин алишверишдинни экономикадин факультет акьалтIарнавай, алай вахтунда Курхуьруьн поселенидин депутатрин Собранидин председатель тир Мурад Гьажибубаевичан веледрини кьилин образование къачунва, чпин пешейрай кIвалахзава.

ИкI, РФ-дин юстициядин министерстводин СКФ РПА акьалтIарнавай Дианади Россиядин МВД-дин Ставрополдин крайда авай ГУ-да миграциядин месэлайрай управленида тешкиллувилинни методикадин отделда эксперт, Гьажибубади Махачкъалада духтур-ординатор, рентгенолог, Ю. А. Гагаринан тIварунихъ галай ВВС-дин Женгининни Гьавадин Академия акьалтIарнавай Самира Ленинграддин областда лув гудай аппаратар ишлемишунин рекьяй инженер яз кIвалахзава.

Чаз малум я хьи, Лейла Максимовна хуьре, районда гьуьрмет авай инсан, муаллим я. Адаз вичин пеше хьиз, вичи тарс, тербия гузвай аяларни гзаф кIанда. Са шакни алачиз, Л. Уружбековадин лайихлувилер урус халкьдин зурба писатель Лев Толстоян агъадихъ галай цIарари мадни хъсандиз ачухарзава: «Эгер муаллим анжах вичин пешедал ашукь ятIа, ам хъсан муаллим я. Эгер муаллимдихъ анжах ученикдихъ, дидедизни бубадиз хьиз, кIанивал аватIа, - ам вири ктабар кIелна, амма я ученикдихъ, я кIвалахдихъ ашкъивал авачир муькуь муаллимдилай артухни алаз хъсанди жеда. Эгер муаллимдиз вичин пешени, аяларни сад хьиз кIан хьайитIа, ам лап акьалтIай хъсан муаллим я».

Чавай инанмишвилелди лугьуз жеда хьи, Лейла Максимовна лап акьалтIай муаллим, хъсан тербиячи ва тешкилатчи я.

- Гьажиеврин тухум неинки Курхуьрел, гьакIни районда чешнелубурукай сад я, - лугьузва вични курхуьруьнви тир райондин образованидин управленидин начальник Гьуьсейн Шихбабаева. – Баркаллу и тухумдай алимар, офицерар, чIехи дережадин гьакимар, жуьреба-жуьре пешекарар, гьабурукай яз хейлин муаллимар акъатнава. И тухумдин муаллимрин рехъ баркалла алаз давамарзавайбурукай сад Лейла Максимовна я. Са шакни алачиз, ам райондин лап хъсан муаллимрин арада ава.

Чаз малум хьайивал, алай йис Л. Уружбекова патал кьетIенди, юбилейдинди я. Тебрикдин, алхишдин келимаяр лугьунихъ галаз сад хьиз, чаз Лейла Максимовна Уружбековадихъ кIвалахда мадни еке агалкьунар, хизандин бахтлувал, веледрикайни хтулрикай рикIин динжвал хьана кIанзава.

Хазран Кьасумов, РФ-дин журналистрин Союздин член